250 euro na każde dziecko w Niemczech. Jak je dostać? Zasady i wymagania

zasiłek na dziecko niemcy

Zasiłek na dziecko w Niemczech (tzw. Kindergeld) to świadczenie finansowe przyznawane rodzinom z dziećmi zamieszkującym Niemcy. Funkcjonuje jako forma wsparcia i pomocy w opiece nad dziećmi i zapewnieniu im odpowiednich warunków rozwoju. Świadczenie jest wypłacane przez niemiecką kasę rodzinną – Familienkasse. Dla wielu rodzin zasiłek ten to bardzo potrzebny dodatek, stanowiący pewne, comiesięczne źródło dochodu. Dotychczas wysokość zasiłku zależała od liczby dzieci, niemniej od nowego roku sytuacja ta uległa zmianie.

Zmiany od 1 stycznia 2023 roku

Od 1 stycznia 2023 roku w Niemczech zasiłek rodzinny na dziecko wynosi 250 euro miesięcznie. Do tej pory rodzice w Niemczech otrzymywali na pierwsze i drugie dziecko dodatek w wysokości 219 euro miesięcznie, na trzecie 225 euro, a na każde kolejne – 250 euro. Od nowego roku kwota ta została ujednolicona i wzrosła (w odniesieniu do pierwszej trójki dzieci), co ma związek m.in. z wysokimi podwyżkami inflacyjnymi, rosnącymi kosztami utrzymania oraz większym obciążeniem domowego budżetu. Rząd niemiecki zakłada, że nowe kwoty będą obowiązywać w 2023 i 2024 roku. Wzrost wysokości zasiłku w porównaniu z minionym rokiem daje o 372 euro więcej zasiłku rodzinnego rocznie dla rodzin z jednym dzieckiem. Wzrost wysokości zasiłku na dziecko w Niemczech był możliwy m.in. dzięki przyjęciu przez niemiecką koalicję rządzącą trzeciego pakietu pomocowego. Od tej pory na każde dziecko przyznana jest kwota w wysokości 250 euro, co przy wielodzietnej rodzinie stanowi istotną formę pomocy finansowej (w przypadku 4 dzieci kwota zasiłku jest równa 1000 euro). W ten sposób niemiecki rząd chce wesprzeć rodziny z dziećmi – szczególnie te o małych i średnich dochodach. 

Kto może się ubiegać o zasiłek rodzinny w Niemczech 2023?

O przyznanie zasiłku Kindergeld może ubiegać się rodzic lub opiekun, mający w Niemczech obowiązki podatkowe, który:

  • jest zatrudniony w Niemczech legalnie od minimum pół roku (na umowę o pracę),
  • prowadzi własną działalność gospodarczą na terenie Niemiec (Gewerbe),
  • jest pracownikiem delegowanym, a pracodawca odprowadza podatek do Niemieckiego Urzędu Skarbowego (Finanzamt),
  • jest zatrudniony w niemieckich firmach pośredniczących (Leihfirma)
  • posiada status niemieckiego podatnika i wychowuje dzieci na terenie innego kraju niż Niemcy.

Na przyznanie zasiłku Kindergeld nie wpływa suma dochodów rodziców lub opiekunów osiąganych w ciągu roku, a od 2023 roku również liczba dzieci. Prawo do Kindergeld mają także osoby, które nie są zameldowane na terenie Niemiec. Wymagane jest jednak podleganie przez nich nieograniczonemu prawu podatkowemu. Jeżeli rodzice są rozwiedzeni lub żyją w separacji, zasiłek na dziecko jest wypłacany rodzicowi, z którym mieszka dziecko. Jeżeli małżeństwo mieszka razem i chce złożyć wniosek o Kindergeld na swoje biologiczne dziecko, nie ma znaczenia, który z rodziców stawi się w urzędzie. Wystarczy również, aby tylko jeden z rodziców lub opiekunów spełniał jeden z powyższych warunków. Małżonek, który nie składa wniosku powinien wyrazić czytelną zgodę na złożenie dokumentu w swoim imieniu.

Zasiłek Kindergeld w 2023 roku. Komu jest wypłacany?

Zasiłek Kindergeld przysługuje w odniesieniu do:

  • wszystkich dzieci do ukończenia 18 roku życia,
  • dzieci do 21 roku życia, które nie podjęły pracy zarobkowej (są bezrobotne, jednak akceptuje się szkolenia zawodowe bez podjęcia pracy, a także różnego rodzaju wolontariat) lub w przypadku, gdy wysokość ich dochodów nie przekroczyła wartości około 8 tysięcy w skali roku; warunkiem otrzymania świadczenia jest zarejestrowanie się w Urzędzie Pracy jako osoba poszukująca pracy,
  • dzieci do 25 roku życia, które kontynuują naukę lub szkolenie zawodowe,
  • dzieci po ukończeniu 25 roku życia, które są niepełnosprawne umysłowo, fizycznie lub emocjonalnie (w sytuacji, gdy niepełnosprawność została orzeczona przed terminem ukończenia 25 roku życia) i są niezdolne do pracy, na skutek czego nie mają środków finansowych i nie są w stanie samodzielnie się utrzymać. 

Nie ma znaczenia, czy dziecko jest biologiczne, adoptowane, przybrane czy włączone do gospodarstwa domowego, na przykład jako dziecko formalnego współmałżonka czy dziecko zarejestrowanego partnera życiowego (w przypadku związku osób tej samej płci). Zasiłek przysługuje także wnukom w sytuacji, gdy to dziadkowie mają pełnię praw wychowawczych potwierdzonych formalnie (na przykład w sytuacji, gdy rodzice powierzyli dziadkom opiekę nad dziećmi podczas ich nieobecności). Warunkiem jest zatem wspólny meldunek dzieci i ich prawnych opiekunów. Zasiłek ten przysługuje także rodzicom dzieci, które są zameldowane w Polsce. Złożenie wniosku o wypłatę świadczenia Kindergeld jest wówczas możliwe w sytuacji, gdy jedno z rodziców (lub opiekunów) pracuje na terenie Niemiec i podlega tam nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Zasiłek Kindergeld przysługuje rodzicom mającym dzieci mieszkające w Polsce wtedy, gdy mieszkają one z rodzicami we wspólnym gospodarstwie domowym, rodzice mają zawarty związek małżeński, a jeden z rodziców (lub opiekunów) przybyło do Niemiec, aby podjąć tutaj pracę zarobkową. 

Wniosek o Kindergeld – wymagane dokumenty

Choć o otrzymanie zasiłku na dziecko nie jest trudno, konieczne jest przedstawienie w urzędzie wszelkich wymaganych dokumentów, potwierdzających prawo do przyznania pomocy finansowej. Jakie zatem dokumenty należy skompletować? Są to m.in.:

  • akt małżeństwa i akt urodzenia dzieci w przypadku dzieci z małżeństwa (najlepiej w wersji międzynarodowej),
  • jeśli dzieci nie pochodzą z małżeństwa, potrzebny jest zupełny akt urodzenia przetłumaczony na język niemiecki przez tłumacza przysięgłego,
  • zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu w Niemczech (Anmeldung) – opcjonalnie – lub zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu w Polsce całej rodziny z Urzędu Miasta/Gminy (gdy dziecko zameldowane jest tylko w Polsce, należy dołączyć jego numer PESEL),
  • Lohnsteuerbescheinigung – roczne zestawienia od pracodawcy, w przypadku zatrudnienia na umowę o pracę,
  • kopia dowodu osobistego lub paszportu,
  • kopia decyzji z sądu rodzinnego o przekazaniu opieki oraz zupełny akt urodzenia wraz z tłumaczeniem przysięgłym (w przypadku opieki nad dzieckiem przysposobionym),
  • zaświadczenie o stosunku pracy (Arbeitgeberbescheinigung), gdy rodzic lub opiekun jest zatrudniony na umowę o pracę,
  • gdy rodzic lub opiekun prowadzi działalność gospodarczą na terenie Niemiec, potrzebna jest kopia wpisu do Gewerberegister,
  • decyzja o nieprzyznaniu lub przyznaniu zasiłku w innym państwie należącym do Unii Europejskiej,
  • ostatnie niemieckie decyzje podatkowe (Einkommensteuerbescheid).

Każda sprawa jest jednak indywidualna, dlatego urząd niemiecki może poprosić o złożenie dodatkowych zaświadczeń lub dokumentów w razie potrzeby. Ma to zastosowanie głównie w przypadku dzieci, które ukończyły już 18. rok życia, a rodzice wciąż chcą pobierać świadczenie. Wówczas, w zależności od sytuacji, potrzebne będzie zaświadczenie o kontynuacji nauki w szkole lub na uczelni wyższej. Należy pamiętać, że w przypadku pobierania zasiłku na dziecko powyżej 18 roku życia, konieczne jest przechowywanie dokumentów dotyczących jego edukacji do 3 lat. W sytuacji, gdy urząd zwróci się do rodziców lub opiekunów o przedstawienie dokumentów, a oni nie będą w stanie tego zrobić, najprawdopodobniej będą zmuszeni zwrócić zasiłek za cały okres nieudokumentowanego pobierania świadczenia Kindergeld. W sytuacji, gdy dzieckiem lub dziećmi opiekuje się inna osoba niż rodzice, na przykład dziadkowie, należy przedstawić w urzędzie odpowiednie zaświadczenie, w którym rodzice oświadczają, że powierzają tej osobie opiekę nad swoim dzieckiem lub dziećmi. 

Kindergeld a świadczenie Rodzina 500 plus

Rodzina mieszkająca w Niemczech może pobierać zarówno Kindergeld, jak i polski dodatek Rodzina 500 plus, jednak konieczne jest zgłoszenie tego faktu do odpowiedniego urzędu w Niemczech. Niemniej ze względu na to, że oba świadczenia są uważane za tożsame i przyznawane w tym samym celu, wówczas kwota Kindergeld jest pomniejszana o wartość polskiego zasiłku (o około 120 euro).

Złożenie wniosku o zasiłek na dziecko w Niemczech

Każdy rodzic lub opiekun prawny, który chce złożyć wniosek o zasiłek na dziecko w Niemczech, musi zgłosić się osobiście lub przez pełnomocnika do Familienkasse (Niemiecka Kasa Świadczeń Rodzinnych) lub złożyć go online za pośrednictwem strony internetowej Familienkasse. Wnioski o Kindergeld należy składać na specjalnych formularzach dostępnych w Kasach Świadczeń Rodzinnych lub pobierając ze stron www.familienkasse.de lub www.bzst.de. We wniosku konieczne jest umieszczenie numeru rachunku bankowego, na które będzie przelewany zasiłek. Gdy rodzice mają już dziecko i pobierają świadczenia Kindergeld, w sytuacji narodzin kolejnego dziecka nowy wniosek o przyznanie zasiłku należy złożyć po narodzinach dziecka. Wówczas nie jest konieczne już składanie całego kompletu dokumentów.

Decyzja o przyznaniu Kindergeld

Decyzja o przyznaniu zasiłku na dziecko w Niemczech wydawana jest w terminie od 2 do 6 miesięcy, a czas ten może zależeć od takich kwestii jak kompletność i poprawność złożonych dokumentów, porozumienie Familienkasse z polskimi urzędami oraz kontakt wnioskodawcy z urzędem niemieckim (w przypadku nieścisłości lub pytań). Kwota zasiłku na dziecko w Niemczech jest płacona za pomocą przelewu dokonywanego na numer konta bankowego podanego we wniosku. Zasiłek na dziecko w Niemczech może być wypłacane wstecz, jednak wyłącznie do 6 miesięcy kalendarzowych od daty złożenia wniosku. Należy pamiętać o konieczności odpisywania na wszelkie zapytania i korespondencję z Niemieckiej Kasy Świadczeń Rodzinnych, ponieważ brak kontaktu może spowodować wstrzymanie wypłaty świadczeń. Konieczne jest także informowanie niemieckiego urzędu o wszelkich zmianach i aktualizacjach, które mogłyby wpłynąć na decyzję o wypłacie zasiłku na dziecko, na przykład zakończeniu nauki przez dziecko, zmiany stanu cywilnego dziecka czy rozwiązaniu umowy o pracę rodzica lub opiekuna.