Utrata dokumentów za granicą to poważna sprawa, która może nieść za sobą przykre konsekwencje, takie jak np. kradzież tożsamości czy problem z powrotem do kraju. W poniższym artykule podpowiadamy, co należy zrobić w przypadku utraty, zgubienia bądź kradzieży paszportu lub dowodu osobistego podczas pobytu w Niemczech.
Zgubiłeś paszport w Niemczech — co teraz?
Utrata dokumentów za granicą może powodować strach i panikę, gdyż w dzisiejszym świecie są one podstawą przy załatwianiu większości ważnych spraw (m.in umożliwiają podróżowanie). Jeśli przebywając na terenie Niemiec, w jakikolwiek sposób utraciłeś paszport (np. poprzez kradzież czy zgubienie), najważniejszą rzeczą, jaką musisz zrobić, jest zgłoszenie tego faktu. Należy to zrobić, składając zawiadomienie na komisariacie i koniecznie zachować potwierdzenie takiego zgłoszenia. Może być ono istotne w sytuacji, gdy ktoś niepowołany będzie próbował posłużyć się utraconym dokumentem.
Drugą kwestią, jaką należy uczynić, jest zawiadomienie organu paszportowego, w którym dokument został wydany bądź organu paszportowego właściwego dla miejsca, w którym aktualnie przebywasz. Jak dokonać takiego zgłoszenia? W celu dokonania zgłoszenia o utracie paszportu należy wypełnić formularz o nazwie: „Zawiadomienie o utracie / zniszczeniu dokumentu paszportowego” i złożyć go osobiście w danym urzędzie konsularnym (poza granicami Polski organem paszportowym jest konsul).
Druki formularza zgłoszeniowego dostępne są w poczekalni konsulatu. Warto pamiętać, że dokument należy podpisać w obecności urzędnika konsularnego. Po potwierdzeniu wszystkich danych osobowych, w razie potrzeby konsul może wydać obywatelowi polskiemu paszport tymczasowy (by mógł powrócić na miejsce swojego pobytu stałego w Polsce bądź w innym kraju).
Czym jest paszport tymczasowy i jak go uzyskać?
Paszport tymczasowy jest dokumentem okresowo zastępującym paszport bądź dowód osobisty i umożliwia powrót do kraju z zagranicy. Aby go uzyskać, należy złożyć w konsulacie wniosek o wydanie tymczasowego paszportu i dodatkowo załączyć:
- zaświadczenie potwierdzające utratę dokumentów;
- fotografię o wymiarach 35 mm x 45 mm;
- dowód uiszczenia opłaty (wynosi ona ok. 40 euro).
Opłata za wydanie paszportu tymczasowego pobierana jest w kasie danego urzędu konsularnego przy składaniu wniosku. Płacić można tylko gotówką, za wyjątkiem konsulatów Generalnych RP w Kolonii i Monachium, gdzie akceptowana jest płatność kartą.
Dokument sporządzany jest tak szybko, jak tylko jest to możliwe. Wydawany jest na oznaczony czas, w zależności od sytuacji. Paszport tymczasowy odebrać należy osobiście, w miejscu, w którym składany był wniosek.
Odnalazłeś swój paszport? Oto co musisz zrobić
W momencie, gdy zgłosiłeś utratę paszportu, konsul po ustaleniu Twojej tożsamości i danych skradzionego bądź zgubionego dokumentu wprowadził je do ewidencji paszportowej. Następnie przekazał do centralnej ewidencji wydanych i unieważnionych dokumentów paszportowych informację o tym, że dany dokument utracił ważność.
Dlatego w przypadku, gdy znajdziesz paszport, zobowiązany jesteś do jego zwrotu, właściwemu organowi paszportowemu. Analogiczne postępowanie ma miejsce w przypadku znalezienia cudzego dokumentu, nie podlega on wtedy zwrotowi osobie, której był wydany. Próba legitymowania się dokumentem, który uprzednio został zgłoszony jako utracony, może powodować poważne utrudnienia i konsekwencje.
Utrata dowodu osobistego w Niemczech
W przypadku kradzieży, zgubienia bądź zniszczenia dowodu osobistego w Niemczech zaleca się zgłoszenie tego faktu niemieckiej policji oraz powiadomienie polskiego urzędu konsularnego w Niemczech. Można to zrobić osobiście w Konsulacie Generalnym Rzeczypospolitej, ale też przy pomocy telefaksu czy w formie pisemnej pocztą.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że konsul nigdy nie wydaje dowodów osobistych. Wniosek o wydanie nowego dowodu osobistego złożyć można wyłącznie w Polsce w dowolnym urzędzie gminy. Odbiór dokumentu możliwy jest tylko w miejscu, gdzie składany był wniosek.
Utrata dowodu osobistego to poważna sprawa. Sytuację łagodzi jednak posiadanie paszportu. W takim przypadku wystarczy zastrzec dowód, tak aby nikt nie mógł go wykorzystać, a po powrocie do kraju wyrobić nowy. Jeśli jednak dowód osobisty był jedynym dokumentem, który posiadałeś, tracisz wtedy możliwość powrotnego przekroczenia granicy. W tej sytuacji w załatwieniu dokumentów powrotnych pomogą pracownicy urzędu konsularnego. Utracone dokumenty zastrzec można nawet przez internet.
Utrata prawa jazdy w Niemczech
Jeśli utracisz polskie prawo jazdy, to fakt ten musisz zgłosić organowi, który wydał dokument. Jest to zawsze Wydział Komunikacji w danym Starostwie bądź Urzędzie Miasta.
W celu uzyskania informacji na temat wnioskowania o wydanie duplikatu prawa jazdy, należy kontaktować się bezpośrednio z Wydziałem Komunikacji lub jego niemieckim odpowiednikiem, czyli Führerscheinstelle. Konsulat informuje się wyłącznie w przypadku zgubienia takich dokumentów jak paszport lub dowód osobisty.
W jaki sposób można zastrzec utracone dokumenty?
Bez względu na to, czy utracony w Niemczech dokument to paszport, prawo jazdy, dowód osobisty czy karta kredytowa, sytuacja ta jest zawsze kłopotliwa i niestety dość niebezpieczna. Oprócz zgłoszenia takiego faktu na policji warto również zastrzec utracone dokumenty, aby uchronić się przed kradzieżą tożsamości czy utratą pieniędzy.
Jak można to zrobić? Zastrzeżenie dokumentów możliwe jest na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest wspomniana już wcześniej wizyta w konsulacie. Przykładowo, zgłaszając utratę dowodu osobistego, składasz jednocześnie wniosek o wydanie Ci tymczasowego paszportu, który umożliwi Ci powrót do kraju. Ponadto Konsul przekaże informację o utracie dowodu osobistego do odpowiedniego urzędu gminy w Polsce, która zastrzeże Twój dowód osobisty. W tym miejscu przypominamy, że w konsulacie w Niemczech nie ma możliwości złożenia wniosku o wydanie nowego dowodu osobistego. Zrobić to można po powrocie do kraju w dowolnym urzędzie gminy.
Drugim sposobem na zastrzeżenie dokumentów jest droga elektroniczna. Choć w przypadku utraty takich dokumentów jak paszport czy dowód osobisty wizyta w konsulacie i tak będzie konieczna, zastrzeżenie dokumentów przez internet jest o wiele szybsze. Wystarczy zaledwie kilka kliknięć. Jak to działa? Załóż konto na BIK i skorzystaj z Systemu Dokumenty Zastrzeżone, który prowadzi Związek Banków Polskich. Dzięki serwisowi w łatwy i szybki sposób można wyłączyć swój dowód z obiegu i zapobiec np. kradzieży tożsamości. Istotną informacją jest fakt, że systemem tym objęte są wszystkie banki w Polsce. Nawet w sytuacji, gdy nie masz dostępu do internetu, możesz skontaktować się z infolinią swojego banku. Powinien on przyjąć zgłoszenie i niezwłocznie przekazać je do Systemu Dokumentów Zastrzeżonych.
Czy możliwe jest tymczasowe zastrzeżenie dokumentów?
Odpowiedź na to pytanie brzmi: tak! Jeśli wiesz, że istnieje jeszcze szansa na odzyskanie dowodu osobistego, możesz go zawiesić jedynie tymczasowo. Dowód zawiesić można przy pomocy systemu udostępnionego przez BIK. W razie odnalezienia dokumentu wystarczy go ponownie aktywować. Warto wiedzieć, że usługa ta jest dostępna tylko dla dowodów osobistych, które zostały wydane po marcu 2019 roku.
Wizyta w konsulacie w przypadku utraty dokumentów i pieniędzy
W przypadku, gdy przebywając za granicą, zgubisz paszport lub dowód osobisty, po pomoc należy zgłosić się do konsulatu. Zawsze na wszelki wypadek warto znać, bądź mieć zapisany adres oraz numer kontaktowy do najbliższej placówki konsularnej (na końcu artykułu przygotowaliśmy dla Ciebie listę wszystkich konsulatów RP w Niemczech).
Trzeba pamiętać, że samo zaświadczenie o zgłoszeniu utraty dokumentów na komisariacie policji nie wystarczy do przekroczenia granicy. W tym celu niezbędny będzie dokument tymczasowy, który w krótkim czasie wyrobić można właśnie w jednostce konsularnej. Jeśli w czasie pobytu w Niemczech oprócz dokumentów stracisz również pieniądze, pracownicy konsulatu pomogą Ci skontaktować się z najbliższymi, tak żeby ktoś bliski mógł przesłać Ci niezbędne środki np. na podróż powrotną do kraju.
Konsulaty w Niemczech
W Niemczech znajdują się cztery jednostki Konsularne Rzeczpospolitej Polskiej. Każdy Konsul przestrzega danej właściwości terytorialnej. Decyduje o niej miejsce zamieszkania, miejsce pobytu bądź rejon, w którym miało miejsce zdarzenie. Bliższe informacje znaleźć można na stronie ministerstwa w zakładce „informacje konsularne”. Poniżej przedstawiamy wszystkie okręgi konsularne w Niemczech:
- Ambasada RP w Berlinie, Wydział Konsularny i Polonii — okręg ten obejmuje Berlin, Brandenburgię, Saksonię, Saksonię-Anhalt, Turyngię oraz Maklemburgię-Pomorze Przednie.
- Konsulat Generalny RP w Kolonii — ten okrąg konsularny obejmuje Nadrenię Północną-Westfalię, Hesję, Nadrenię Palatynat i Kraj Saary.
- Konsulat Generalny RP w Hamburgu — okręg konsularny Konsulatu Generalnego RP w Hamburgu dotyczy Hamburga, Bremy, Doliny Saksońskiej i Szlezwika- Holsztyn.
- Konsulat Generalny RP w Monachium — okrąg konsularny tej jednostki obejmuje całą Bawarię oraz Badenię-Wirtembergię.
Zarówno Konsulaty, Ambasada RP w Berlinie jak i Wydział Konsularny i Polonii są nieczynne podczas świąt i dni ustawowo wolnych od pracy.
W czym jeszcze pomóc może Konsul?
Przebywając w Niemczech, warto znać okręg konsularny, pod który się należy. Wizyta w Konsulacie może pomóc nie tylko w przypadku zgubienia paszportu czy dowodu osobistego. Liczyć tam można na pomoc w razie utraty pieniędzy, zaginięcia, zatrzymania bądź aresztowania — w takiej sytuacji masz prawo żądać kontaktu z konsulem, który przekaże Ci informacje o powodach aresztowania i grożącej karze. Może poinformować Twoją rodzinę o sytuacji i pomóc też znalezieniu pełnomocnika. Konsul zadba też o to, abyś był traktowany tak samo jak obywatele innych państw. Ponadto pomoże w przypadku zgonu za granicą. Za pośrednictwem Urzędu Wojewódzkiego powiadamia on rodzinę osoby zmarłej, która przebywa w kraju i może pomóc w załatwieniu formalności na miejscu.
